Veiligheidsregels voor het werken met heftrucks

Heftrucks zijn onmisbaar in magazijnen en logistieke omgevingen, maar het gebruik ervan brengt serieuze risico’s met zich mee. In 2023 werden in deze sector 290 ongevallen geregistreerd - het hoogste aantal in de afgelopen vijf jaar. Daarnaast kwamen dertien mensen om het leven, een stijging ten opzichte van acht in 2022.

Veel van deze ongelukken hadden voorkomen kunnen worden door het naleven van duidelijke veiligheidsregels. Als heftruckbestuurder of werkgever ben je verantwoordelijk voor een veilige werkomgeving. In dit artikel zetten we de belangrijkste veiligheidsregels op een rij die je direct kunt toepassen om risico’s zo veel mogelijk te beperken en veilig te werken.

Veiligheidsregels voor heftruckbestuurders

Veilig werken met een heftruck begint bij de bestuurder. Een heftruck is een zwaar voertuig dat anders reageert dan een auto en specifieke veiligheidsregels vereist. Wat zijn de belangrijkste richtlijnen?

Voorbereiding vóór het gebruik van de heftruck

Voordat je een heftruck start, moet je controleren of deze veilig en in goede staat is. Dit voorkomt storingen en vermindert het risico op ongelukken.

1. Dagelijkse controle: controleer de remmen, banden, verlichting en waarschuwingssignalen voordat je de heftruck gebruikt. Let op olielekkages en beschadigingen. Een defecte heftruck mag niet worden gebruikt.
2. Zorg voor een juiste afstelling: stel de stoel en spiegels goed af voordat je begint met rijden. Dit voorkomt een slechte zithouding en beperkt het risico op vermoeidheid.
3. Draag de juiste uitrusting: veiligheidsschoenen en een veiligheidsgordel zijn verplicht. Zorg ervoor dat loszittende kleding of accessoires niet vast kunnen komen te zitten in de heftruck.

Veilig rijden en besturen

Een heftruck reageert anders dan een personenauto. Door het gewicht, de draaicirkel en de stabiliteit kan onzorgvuldig rijden leiden tot kantelen of aanrijdingen. Volg deze richtlijnen om veilig te werken.

1. Rijd met aangepaste snelheid: vermijd snel optrekken, abrupt remmen of plotselinge richtingsveranderingen. Een heftruck is minder stabiel dan een auto en kan kantelen bij te scherpe bochten of hoge snelheden.
2. Houd altijd goed zicht: zorg ervoor dat de lading je zicht niet blokkeert. Als je het pad voor je niet goed kunt zien, rijd dan achteruit. Gebruik spiegels en waarschuwingssignalen in drukke gebieden.
3. Let op voetgangers en andere voertuigen: heftrucks delen vaak de werkruimte met voetgangers. Rijd extra voorzichtig bij kruisingen en blinde hoeken en gebruik een claxon of waarschuwingslichten als dat nodig is.
4. Gebruik de juiste rijtechniek op hellingen: rijd omhoog met de last vooruit en naar beneden met de last achteruit. Keer nooit op een helling, dit kan kantelen veroorzaken.

Laden, lossen en transporteren van goederen

Het correct hanteren van ladingen is belangrijk om ongelukken en schade te voorkomen. Een onstabiele last kan kantelen, vallen of de heftruck uit balans brengen. Volg deze regels om veilig te werken.

1. Stapelen en zekeren van de lading: zorg ervoor dat de lading stabiel en gelijkmatig op de vorken ligt. Gebruik indien nodig spanbanden of wikkelfolie om de lading vast te zetten. Vermijd beschadigde pallets, want deze kunnen instorten tijdens transport.
2. Houd de last laag tijdens het rijden: rijd altijd met de vorken zo laag mogelijk om de stabiliteit van de heftruck te behouden. Een geheven last verhoogt het kantelrisico, vooral in bochten of op oneffen terrein.
3. Voorkom overbelasting: overschrijd nooit het maximale hefvermogen van de heftruck. Controleer het lastdiagram om te bepalen of de heftruck de lading veilig kan tillen. Overbelasting kan leiden tot mechanische storingen of kantelen.
4. Rijd voorzichtig bij beperkte zichtbaarheid: als de last je zicht blokkeert, rijd dan achteruit in plaats van vooruit. Let extra goed op voetgangers en andere voertuigen.

Veiligheidsmaatregelen in de werkomgeving

Een veilige werkplek is net zo belangrijk als veilig rijgedrag. Door duidelijke regels en veiligheidsmaatregelen in te voeren, kunnen aanrijdingen, beknellingen en andere ongelukken worden voorkomen.

Voetgangersveiligheid en werkzonebeheer

Heftrucks en voetgangers mogen nooit zonder duidelijke scheiding door dezelfde ruimte bewegen. Zonder duidelijke looproutes en verkeersregels ontstaan er gevaarlijke situaties.

1. Gescheiden rijstroken en looproutes: voetgangers moeten aparte looppaden gebruiken, gescheiden van heftruckroutes. Dit kan met markeringen op de vloer of fysieke barrières zoals hekken. In drukke magazijnen kunnen speciale voetgangersoversteekplaatsen helpen om botsingen te voorkomen.
2. Duidelijke waarschuwingsborden en signalering: gebruik borden om zones aan te geven waar heftrucks actief zijn en waar voetgangers extra voorzichtig moeten zijn. Markeringen op de vloer helpen heftruckbestuurders en voetgangers om veilig door de ruimte te bewegen.
3. Veilig gedrag van voetgangers: voetgangers mogen nooit onverwachts oversteken in heftruckroutes. Ze moeten oogcontact maken met de bestuurder voordat ze een oversteekplaats gebruiken en altijd waarschuwingssignalen in de gaten houden.

Gebruik van veiligheidstechnologie

Moderne technologie kan helpen om ongelukken te voorkomen en de zichtbaarheid van heftrucks te verbeteren.

1. Waarschuwingslichten en alarmsignalen: heftrucks kunnen worden uitgerust met BlueSpot-verlichting, die een blauwe of rode lichtbundel op de vloer projecteert om voetgangers te waarschuwen. Achteruitrijsignalen geven een geluidssignaal wanneer de heftruck achteruit rijdt.
2. Camera’s en spiegels voor beter zicht: spiegels op strategische plekken helpen bestuurders om voetgangers en obstakels te zien. Achteruitrijcamera’s verbeteren het zicht, vooral in smalle gangen of drukke magazijnen.
3. Overbelastingssystemen: sommige heftrucks hebben een overbelastingssensor die een waarschuwingssignaal geeft als het maximale hefvermogen wordt overschreden. Dit voorkomt dat de heftruck kantelt door een te zware last.

Wat te doen bij een heftruckongeval?

Ook met de beste veiligheidsmaatregelen kan er een ongeluk gebeuren. Een heftruck kan kantelen, iemand kan worden aangereden of een lading kan vallen. Wat je op zo’n moment doet, kan veel verschil maken.

Het eerste wat je moet doen, is de situatie veiligstellen. Zet de heftruck stil, schakel de motor uit en zorg ervoor dat anderen op afstand blijven. Als er iemand gewond is, bel je direct 112. Probeer de persoon niet te verplaatsen, tenzij er direct gevaar is, zoals een brand of een instortende lading.

Bij een gekantelde heftruck is het belangrijk dat de bestuurder blijft zitten en zich vasthoudt. Uit paniek proberen te springen is levensgevaarlijk, omdat de heftruck op je kan vallen. Als je een gordel draagt, beschermt die je tegen letsel.

Na een ongeluk moet het management worden ingelicht en moet de gebeurtenis worden geregistreerd. Dit helpt bij het analyseren van wat er misging en hoe herhaling kan worden voorkomen. Vaak volgt er een evaluatie, en in sommige gevallen moet de werkplek tijdelijk worden afgesloten om schade te herstellen.

Veel ongelukken ontstaan door haast, onoplettendheid of het negeren van regels. Daarom is het belangrijk dat iedereen alert blijft en de veiligheidsvoorschriften serieus neemt. Als je ziet dat iets onveilig is, meld het dan. Voorkomen is altijd beter dan genezen.

Train je personeel

Veilig werken met heftrucks begint bij kennis en bewustwording. Mitsubishi Forklift Trucks verzorgt praktijkgerichte trainingen die afgestemd zijn op jouw werkomgeving en materieel. Er zijn diverse mogelijkheden: van cursussen voor beginnende bestuurders tot opfristrainingen voor ervaren krachten. Ook voor teams kunnen er bijscholingen worden verzorgd. Zo helpen we je graag om de veiligheid en scholing te vergroten. 

Onze trainingen worden gegeven op jouw locatie met jouw eigen heftrucks of bij ons op locatie. Onder begeleiding van VCA-gecertificeerde trainers leer je veilig en verantwoord werken, direct toepasbaar in de praktijk. Wil je meer weten over de mogelijkheden? Neem contact met ons op voor advies of een trainingsaanvraag.